SKKN Một số kinh nghiệm trong việc thu hút học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh

 Một số kinh nghiệm trong việc thu hút học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Trong xu thế hội nhập hiện nay, việc trang bị cho mình vốn kiến thức về 
ngoại ngữ đặc biệt là Tiếng Anh rất quan trọng và cần thiết. Đối với mỗi cá nhân 
từ những người đang công tác, có vị trí làm việc trong xã hội đều nhất thiết phải 
biết ít nhất một ngoại ngữ để phục vụ cho công tác chuyên môn nghề nghiệp của 
mình. Đối với học sinh thì việc biết được tầm quan trọng và sự cần thiết để nắm 
rõ, hiểu về ngôn ngữ mới, đặc biệt là Tiếng Anh ngay từ khi còn trên ghế nhà 
trường là điều vô cùng cần thiết và được coi như một lợi thế nếu biết nắm bắt cơ 
hội học tập và phát triển. Với xu thế và nhu cầu phát triển của xã hội hiện nay, 
Tiếng Anh được coi là ngôn ngữ chung của toàn cầu, vì vậy mỗi học sinh ngay 
từ bây giờ phải trang bị cho mình kiến thức và kỹ năng phù hợp với điều kiện, 
trình độ, lứa tuổi và cấp học để làm nền tảng cho sự phát triển sau này.
 Là một giáo viên giảng dạy môn Tiếng Anh cấp Trung học cơ sở, bản 
thân tôi nhận thấy trong 4 năm công tác có những lợi thế song cũng gặp không ít 
khó khăn nhất định khi giảng dạy. Đối với mỗi giáo viên ngoài kiến thức về 
chyên môn, hiểu biết về xã hội, phong cách sống, cách truyền cảm hứng thì việc 
đổi mới phương pháp dạy học là một yếu tố vô cùng quan trọng trong việc tạo 
thu hút học sinh yêu mến môn học cũng như tạo hứng thú cho các em trong học 
tập môn học. 
 Là một trường thuộc vùng sâu vùng xa, vùng thôn buôn đặc biệt khó khăn 
của huyện Krông Ana, trường THCS Dur Kmăn nơi tôi đang công tác có tổng số 
học sinh dân tộc thiểu số chiếm tỉ lệ cao (trên 51%), đa số là học sinh dân tộc 
Êđê, Tày, Nùngthuộc xã vùng xa nên đường xá đi lại của các em gặp nhiều 
khó khăn, điều kiện tiếp xúc với internet, báo chí, công nghệ thông tin còn nhiều 
hạn chế, con em thuộc hộ nghèo còn nhiều (khoảng 30%). Bên cạnh đó nhiều 
các em chưa có ý thức tự giác học tập ở các môn học nói nói chung đặc biệt là ở 
bộ môn Tiếng Anh. Một số em có thái độ thờ ơ, xem nhẹ môn học, học một cách 
đối phó. Môi trường học tập, tiếp xúc với ngôn ngữ Tiếng Việt còn nhiều hạn 
chế thì đối với ngôn ngữ Tiếng Anh chắc chắn sẽ gặp rất nhiều trở ngại. Một số 
em chưa đọc thông viết thạo, chưa thành thạo Tiếng Việt chưa có điều kiện, môi 
trường tiếp xúc nhiều với Tiếng Việt dẫn tới sự hình dung, học tập và rèn luyện 
ngôn ngữ Tiếng Anh gặp muôn vàn khó khăn, bỡ ngỡ. Tiếng Anh là môn học 
bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông nhưng đa số các em học sinh 
đồng bào dân tộc thiểu số chưa xác định được động cơ học tập nên việc tạo thu 
hút học tập đối với các môn học nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng còn 
nhiều khó khăn, trở ngại. Những bất cập trong thực tiễn giảng dạy trên hoàn 
Nguyễn Thị Nga – THCS Dur Kmăn Năm học: 2018-2019 1 Một số kinh nghiệm trong việc thu hút học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh
 Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
 1. Các định nghĩa, khái niệm
 1.1. Khái niệm môn Tiếng Anh
 Tiếng Anh là môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông từ 
lớp 3 đến lớp 12. Là một trong những môn học công cụ ở trường phổ thông, 
môn Tiếng Anh không chỉ giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao 
tiếp bằng tiếng Anh mà còn góp phần hình thành và phát triển các năng lực 
chung, để sống và làm việc hiệu quả hơn, để học tập tốt các môn học khác cũng 
như để học suốt đời.
 1.2. Khái niệm thu hút
 Thu hút là tạo nên ấn tượng mạnh mẽ để người khác quan tâm và dồn mọi 
sự chú ý vào.
 2. Cơ sở lý luận
 Việc tạo thu hút đối với học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh là điều 
quan trọng và cần thiết đối với giáo viên dạy bộ môn. Với những lý do nêu trên 
đòi hỏi giáo viên phải học tập, sáng tạo, trau dồi và phát huy năng lực bản thân, 
yêu thương, dành tình cảm cho học sinh để tạo ra hiệu quả trong công tác giảng 
dạy phù hợp với hoàn cảnh địa phương nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của xã 
hội.
 3. Các cơ sở và pháp lý có liên quan
 Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Ban Chấp hành Trung ương 8 
khóa XI “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã 
hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế".
 Khoản 2, Điều 28, Luật Giáo dục Việt Nam năm 2005 quy định “Phương 
pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo 
của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng 
phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác 
động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”
 4. Sơ lược lịch sử vấn đề nghiên cứu
 Qua thực trạng học sinh dân tộc học Tiếng Anh ở trường tôi cùng với việc 
trao đổi ý kiến với đồng nghiệp, tìm hiểu các kênh thông tin, tôi nhận thấy chưa 
có giáo viên nào nghiên cứu về vấn đề làm thế nào để thu hút học sinh dân tộc 
thiểu số học Tiếng Anh. Cho nên cùng với việc học tập, tìm hiểu, kết hợp với 
việc giảng dạy thực tế, tôi mạnh dạn áp dụng các giải pháp nhằm thu hút học 
sinh dân tộc học Tiếng Anh từ năm học 2015-2016 đến hết năm học 2017-2018 
và đạt được những kết quả khả quan.
Nguyễn Thị Nga – THCS Dur Kmăn Năm học: 2018-2019 3 Một số kinh nghiệm trong việc thu hút học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh
môn Tiếng Anh trong thời đại nay và việc các em được làm quen với Tiếng Anh 
từ rất sớm là một lợi thế. 
 Qua khảo sát, tổng hợp số liệu năm học 2015 - 2016, kết quả học sinh dân 
tộc thiểu số khối 8 đạt được ở bộ môn Tiếng Anh như sau:
Kết quả xếp loại bộ môn Tiếng Anh khối 8 - năm học 2015 - 2016:
 Tổng Học sinh dân tộc Ghi 
 Lớp
 số G TL K TL Tb TL Y TL Kém TL chú
 8a1 10 0 0% 1 10% 5 50% 3 30% 1 10% Trước 
 8a2 12 0 0% 2 16.7% 5 41.6% 3 25% 2 16.7% khi 
 8a3 4 0 0% 2 50% 2 50% 0 0% 0 0% áp 
 dụng 
 Tổng 26 0 0% 5 19.2% 12 46.2% 6 23% 3 11.6%
 đề tài
 Kết quả cho thấy, trước khi chưa áp dụng đề tài: tỉ lệ học sinh dân tộc 
thiểu số năm học 2015 – 2016 ở khối 8 có học lực khá, giỏi chiếm tỉ lệ thấp 
19.2%. Học sinh trung bình ở bộ môn chiếm tỉ lệ cao: 46.2%, vẫn còn tình trạng 
học sinh học yếu chiếm tỉ lệ 23%. Tỉ lệ học sinh kém chiếm tỉ lệ cao 11.6%. Kết 
quả cho thấy, học lực của học sinh không đồng đều và chất lượng ở bộ môn còn 
thấp một phần do điều kiện kinh tế nên sự quan tâm, đầu tư của gia đình cho 
việc học các em về việc học tập nói chung và học Tiếng Anh nói riêng còn hạn 
chế. Bên cạnh đó còn một số học sinh tỏ thái độ thờ ơ với môn học vì thực tế đời 
sống dân trí còn nghèo, chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học ngoại 
ngữ nhất là bôn môn Tiếng Anh, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần 
học tập của các em. Sự khó khăn trong vấn đề giao tiếp gặp nhiều trở ngại không 
chỉ ở Tiếng Anh mà bắt đầu ngay khi học Tiếng Việt, các em học sinh dân tộc 
thiểu số gặp rất nhiều trở ngại về ngôn ngữ, về tâm lý, về môi trường giao tiếp.
 Từ thực tế trên tôi nhận thấy để nâng cao chất lượng học tập của học sinh 
nói chung và học sinh dân tộc thiểu số nói riêng thì điều đầu tiên người giáo 
viên phải làm là tạo sự thu hút, làm cho học sinh hứng thú, ham muốn học tập, 
tạo sự tò mò và muốn biết được những điều mình sắp được học. Học sinh cần 
được tham gia tích cực và chủ động vào môi trường giao tiếp đa dạng với các 
hoạt động tương tác như trò chơi, bài hát, kể chuyện, câu lạc bộ dưới sự 
hướng dẫn của giáo viên để hình thành các kĩ năng ngôn ngữ, tạo không gian 
học tập nhẹ nhàng, thú vị và hấp dẫn cho người học.
 III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Giải pháp 1: Tiếp cận lớp, nắm bắt đối tượng học sinh.
 - Nắm hoàn cảnh và đặc điểm gia đình từng học sinh. Sau khi có được danh 
sách lớp, làm quen với tên của các em, tôi tìm hiểu sơ lược hoàn cảnh sinh sống 
của gia đình: bao nhiêu em thuộc hộ khó khăn? bao nhiêu em có sổ hộ nghèo? 
Công việc thường ngày của học sinh ở nhà là gì và nhà có bao nhiêu anh em? 
Ngoài ra, tôi còn trao đổi với giáo viên chủ nhiệm của lớp năm trước để nắm rõ 
Nguyễn Thị Nga – THCS Dur Kmăn Năm học: 2018-2019 5 Một số kinh nghiệm trong việc thu hút học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh
 - Trong mỗi giờ học, giáo viên khai thác các đối tượng học sinh, nắm bắt 
học sinh khá giỏi để cùng giúp đỡ, đồng hành cùng học sinh yếu kém.
 - Tránh phê bình, la rầy, nói lời xúc phạm tới nhân phẩm, danh dự của các 
em. Thay vào đó là sự khích lệ, động viên tinh thần, khen đúng nơi, đúng lúc.
 Giải pháp 4: Thiết kế, chuẩn bị bài học phù hợp với học sinh dân tộc 
thiểu số.
 - Với chương trình sách giáo khoa và mục tiêu của mỗi bài học cần phải 
đạt, đối với học sinh đại trà các em có thể đạt được hầu hết các mục tiêu. Tuy 
nhiên đối với học sinh dân tộc thiểu số, đây là một khó khăn, rào cản. Do đó, lựa 
chọn chủ đề quen thuộc, gần gũi, phù hợp với đời sống giao tiếp hàng ngày, 
cùng với đó là việc thiết kế bài phù hợp với đối tượng học sinh là vô cùng quan 
trọng và cần thiết. Tránh gây khó khăn, nhàm chán cho các em trong việc tiếp 
cận bài học.
 Ví dụ: Bài tập nghe Sách giáo khoa Tiếng Anh 8 Unit 12: 
 A VACATION ABROAD
 Listen to the weather reports. Then fill in the blanks in the table with the 
information you hear. The words in the boxes may help you.
Weather 
Cloudy cold cool dry fine humid
rainy snowy sunny warm wet windy
Temperature
Low: minus five degrees (Centigrade) (-50C), zero degree (0C), three degrees (30C), 
ect.
High: twenty-two degrees (Centigrade) 220C, thirty degrees (300C),
Thirty-two degrees (320C), ect.
 Temperature
 City Weather
 Low High
 1. Sydney _dry__, _windy_ ______ __26____
 2. Tokyo _____, _____ __15__ ______
 3. London _____, _cold__ ______ ______
 4. Bangkok _warm_, _____ ______ ______
 5. New York _____, _____ ______ __15____
 6. Paris _____, _____ __10__ ______
Nguyễn Thị Nga – THCS Dur Kmăn Năm học: 2018-2019 7 Một số kinh nghiệm trong việc thu hút học sinh dân tộc thiểu số học Tiếng Anh
bài trước, tôi tổ chức cho học sinh chơi một trò chơi nhỏ “Guessing word”. Giáo 
viên yêu cầu học sinh nhìn vào bức tranh trên màn hình và để cho học sinh đoán 
ô chữ dẫn vào bài. Việc thiết kế phần mở đầu bài học như vậy giúp các em cảm 
thấy thoải mái, tự tin trước khi bước vào bài học mới.
 What can 
 we do with T: asks students to work individually 
 Vegetable 
 matters to guess the word
 G A R B A G E ?
 Ss: work individually 
 T: checks and gives marks or bonus 
 marks, then leads to the new lesson.
 T: look, listen and remember.
 Hình 1. Slide minh họa phần “Gessing word” 
 - Đặt ra các tình huống gần gũi, thiết thực để mở đầu bài học hoặc tạo ra 
tình huống ngay trong lớp học giúp học sinh ghi nhớ sâu hơn về từ vựng. Lấy ví 
dụ minh họa ngắn gọn, dễ hiểu cho các em.
 Ví dụ: Sách giáo khoa Tiếng Anh 8 Unit 12 - Lesson 2: SPEAK. Để giới 
thiệu cấu trúc “Would/Do you mind + V_ing...” thì tôi lấy một ví dụ thực tế 
ngay trên lớp học để tạo sự gần gũi và dễ hiểu đối với học sinh. Khi thấy không 
khí trong và ngoài lớp nóng, tôi yêu cầu học sinh thực hiện hành động để dẫn 
vào bài. Kết hợp với ngôn ngữ hình thể, tôi yêu cầu học sinh “Would you mind 
opening the door, Lan?”. Đa số học sinh hiểu được ngữ cảnh, tình huống và yêu 
cầu tôi đặt ra cho em học sinh trên. Với việc đặt ra tình huống sát thực ngay trên 
lớp học, học sinh có thể hiểu được từ mới hoặc cấu trúc và ghi nhớ lâu hơn.
 - Tạo sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với học sinh 
nhằm mục đích tạo sự tương tác hai chiều trong quá trình dạy và học. Nếu giáo 
viên giảng theo phương pháp truyền thống: đọc - chép hoặc diễn thuyết xuyên 
suốt trong các tiết dạy thì hiệu quả dạy học không cao, gây ra sự nhàm chán cho 
các em. Tỉ lệ học sinh làm việc riêng, nói chuyện riêng xảy ra cao. Do đó, việc 
tạo tương tác hai chiều đóng vai trò rất quan trọng và giúp giáo viên tạo ra sự 
cuốn hút ngay từ đầu đồng thời tạo tư tưởng thoái mải cho cả cô và trò trong quá 
trình dạy và học.
 - Tổ chức hoạt động học tập không chỉ trong lớp mà còn tổ chức các hoạt 
động ngoài lớp học để tạo không khí vui tươi, sự thoải mái cho các em.
 - Tổ chức hoạt động liên kết giữa các lớp trong cùng một khối. Ví dụ: trong 
chương trình Sách giáo khoa Tiếng Anh 8 Unit 13: Festivals – Lesson 5: Read, 
giáo viên tổ chức một hoạt động trải nghiệm ngắn là tổ chức thi hát một số bài 
hát Tiếng Anh có liên quan đến chủ đề Giáng sinh sau khi học xong bài học.
 - Tăng cường các chuyên đề, tổ chức câu lạc bộ “Chúng em nói Tiếng 
Anh” không chỉ thiết kế cho học sinh khá giỏi mà còn cho các đối tượng học 
sinh có học lực yếu hơn tham gia các hoạt động trải nghiệm trong câu lạc bộ, 
Nguyễn Thị Nga – THCS Dur Kmăn Năm học: 2018-2019 9