SKKN Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn Hóa học nhằm kích thích tính tích cực học tập của học sinh nâng cao chất lượng học tập bộ môn Hóa học trong trường THCS

 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 SÁNG KIẾN KINH NGHIÊM MÔN HÓA HỌC 
Phần I: LỜI NÓI ĐẦU
 A/ CƠ SỞ NGHIÊN CỨU
 -Hóa học là khoa học thực nghiệm, nghiên cứu về chất, sự biến đổi về chất, 
 những biến đổi vật chất trong tự nhiên.
 -Môn hóa học trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản để học sinh 
 không bối rối trong các tình huống gặp phải trong tự nhiên, giải thích được các 
 hiện tượng tự nhiên, không mê tín dị đoan có niềm tin vào khoa học. Môn hóa học 
 giáo dục cho các em học sinh ý thức bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, biết bảo vệ 
 môi trường sống trước những hiểm họa về môi trường do con người gây ra trong 
 thời kỳ công nghiệp hóa.
 -Trường THCS Thị Trấn 2 đầu tư trang bị cho môn hóa học các thiết bị dạy 
 học đầy đủ, phù hợp với mục tiêu, yêu cầu giảng dạy bộ môn hóa học.
 Giáo viên khai thác phương tiện dạy học để thí nghiệm chứng minh, thí
 nghiệm biểu diễn, thí nghiệm thực hành giúp cho học sinh nắm chắc kiến thức lý 
 thuyết một cách chủ động sáng tạo, hứng thú và tích cực học tập.
 -Bộ môn hóa học là môn học được coi là môn khó đối với học sinh
 THCS. Nếu tạo cho học sinh có được tính tích cực học tập thì việc học tập môn 
 hóa học sẽ trở nên dễ dàng, nhẹ nhàng giúp học sinh có thể tiếp tục học
 tốt ở cấp THPT, vì vậy việc đổi mới phương pháp đóng vai trò quan trọng
 trong chất lượng giảng dạy.
 Chính vì những điều đã nêu trên nên năm học 2011-2012 tôi mạnh dạn đăng 
 ký sáng kiến kinh nghiệm có tên: “ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY 
 BỘ MÔN HÓA HỌC NHẰM KÍCH THÍCH TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP 
 CỦA HỌC SINH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP BỘ MÔN HÓA 
 HỌC TRONG TRƯỜNG THCS”.
 B/ CỞ SỞ LÝ LUẬN
 B.1- KIẾN THỨC:
SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 1 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 D/ PHẠM VI ĐỀ TÀI:
 Áp dụng cho lớp 8, lớp 9 cấp trung học cơ sở. Đối tượng là giáo viên, học 
 sinh.
 Phần II- THỰC TRẠNG
 1/QUAN SÁT THỰC TẾ
 - Môn hóa học là môn học thực nghiệm thú vị, hấp dẫn nhưng cũng không phải
 dễ học. Không phải học sinh nào cũng học tốt môn này nếu không có một
 phương pháp học thích hợp và ở đây cũng đòi hỏi một chút về năng khiếu của 
 người học. Chính vì thế tỉ lệ học sinh yếu kém ở môn hóa học rất nhiều.
 - Tại trườngTHCS Thị Trấn 2 chúng tôi, có học sinh của các địa bàn dân cư khác 
 về học, đa số người dân sống bằng nghề buôn bán nhỏ một số làm nông nghiệp và 
 dân nhập cư kinh tế thu nhập không ổn định, mức độ quan tâm đến các em còn 
 hạn chế ... đó là những nguyên nhân chủ quan dẫn đến sự yếu, kém của các em.
 - Tác động xấu của môi trường xã hội làm ảnh hưởng không tốt đến việc học tập. 
 - Chúng tôi đã tìm hiểu được một số nguyên nhân dẫn đến việc học yếu:
 Các học sinh này đa số là không có động cơ học tập, có thái độ học tập không
 đúng, nói chuyện trong giờ học, không ghi bài, không học bài, không làm bài
 tập , dần dẫn đến việc chán học và có em còn vô lễ với giáo viên. Cũng có một số 
 em do điểu kiện kinh tế gia đình khó khăn, ba mẹ làm xa, không quan tâm việc 
 học của các em, có em còn mồ côi cha mẹ, hoặc bố mẹ ly dị ...
 - Hạn chế được tỉ lệ học sinh yếu kém sẽ giúp nhà trường hạn chế tỉ lệ học 
 sinh bỏ học.
 2/ NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU:
 - Qua quá trình nghiên cứu sách giáo khoa hóa học lớp 8, lớp 9 của nhà xuất
 bản giáo dục, sách giáo viên, “Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo
 viên THCS chu kì 3” của tác giả VŨ ANH TUẤN và CAO THẶNG,
 THỊ
SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 3 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 vấn đề, kích thích tính tò mò ham khám phá chinh phục của học sinh, làm cho
 các em tích cực học tập. Thí dụ: Bài 4: “Một số axit quan trọng”
 Câu hỏi đánh giá nhu cầu của học sinh ở mục B Axit Sunfuric (sách giáo 
 khoa):
 - Những điều em đã biết về axit sufuric?
 - Những điều em sẽ muốn biết về axit sufuric?
 - Những điều em đã học về axit sufuric?
 - Cách em đã học về axit sufuric?
 Có học sinh trả lời được, có học sinh không trả lời được 4 câu hỏi này,
 Học sinh không trả lời được 4 câu hỏi này sẽ có suy nghĩ mình chưa có kiến 
 thức về axit sunfuric, học sinh được kích thích để khám phá bài học
 Kế tiếp tôi xây dựng hệ thống câu hỏi định hướng:
 - Câu hỏi khái quát
 - Câu hỏi bài học
 - Câu hỏi nội dung
 Hệ thống câu hỏi định hướng ,giúp học sinh học tập tự định hướng. Học tập 
 tự định hướng là cách tiếp cận học tập mà trong đó học sinh thu thập thông tin và 
 dữ liệu để giải quyết các câu hỏi được đặt ra.
 CÂU HỎI NỘI DUNG:
 Các câu hỏi cụ thể, dựa trên dữ liệu, có sẵn câu trả lời rõ ràng.Những câu 
 hỏi này thường liên quan đến định nghĩa và yêu cầu nhớ lại thông tin hỗ trợ trực 
 tiếp cho các chuẩn mục tiêu của bài học. Việc nắm vững các Câu hỏi Nội dung là 
 điều cần thiết để giải quyết được những câu hỏi quan trọng hơn của bài học thí 
 dụ: Axit sufuric có những tính chất hóa học nào? Sản xuất Axit sunfuric qua mấy 
 giai đoạn?.
 CÂU HỎI BÀI HỌC:
SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 5 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 - Giáo viên nhận xét
 - Học sinh lĩnh hội kiến thức
 1.4 ĐỔI MỚI ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
 - Mục tiêu cần đánh giá
 - Nội dung đánh giá: Kỹ năng nghiên cứu, kỹ năng thực hành, kỹ năng tư duy, kỹ 
 năng viết công thức hóa học, kỹ năng giải bài tập 
 - Đa dạng phương pháp đánh giá: Học sinh tự đánh giá, học sinh đánh giá lẩn 
 nhau, giáo viên đánh giá, đánh giá thường xuyên, đánh giá định kì. Học sinh tự 
 đánh giá: yêu cầu học sinh tự giác trung thực, bài tập nào tự giải ghi giải, bài tập 
 nào tự giải đúng ghi đúng bài tập nào tự giải mà sai phải ghi sai và ghi sửa.
 1.4.a/ Phiếu giao việc giải bài tập hóa học trong từng bài học
 (Trích một phần trong Phiếu giao việc giải bài tập hóa học)
 Lớp Bài học số và trang
 2P9 3p1 4P19
9/ 1P6 5P21
 .11 4
 1..
 1 2 3 4 5,6 4+6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5
 4
 Giải thích
 1P6 nghĩa là bài 1 trang 6 sách giáo khoa
 Có các bài tập 1, 2, 3, 4, 5, 6 học sinh cần phải giải TH: 
 thực hành
 1.4.b/ Hướng dẫn cho học sinh các bước giải một bài tập hóa học:
 Thí dụ câu 5 trang 6 sách giáo khoa: Có hỗn hợp khí CO2 và O2 làm thế nào 
 để thu khí O2 từ hỗn hợp trên? Trình bài cách làm và viết phương trình hóa học
 Hướng dẩn: CO2 thuộc loại oxit gì? Có tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 không 
 ? KhíO2 có tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 không?
 SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
 tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 7 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 (45:49)100% = 91,8%
 - Khi a càng gần 100% chứng tỏ học sinh chăm làm bài tập. 
 (Y:Z)100% = b%
 (42:49)100% = 85,7 %
 - Khi b càng gần 100% chứng tỏ kỉ năng giải bài tập của học sinh càng tốt Hướng 
 dẩn học sinh tự kiểm mục bài tập khi các em tính cho mình được
 số a%, b% .
 Nếu b% = 100% thì qui ra 10 điểm, nếu giãm 2% bớt đi một điểm nếu 
 không chăm giải bài tập điểm số sẽ giãm dần. Học sinh tự đánh giá cho điểm so 
 sánh với bạn khác điều chỉnh động cơ học tập tích cực hơn.
 1.5SỬ DỤNG CÁC THÍ NGHIỆM ĐỂ DẠY HỌC TÍCH CỰC:
 Sử dụng các thí nghiệm để dạy học là phương pháp đặc trưng của bộ
môn hóa học. Tôi tận dụng triệt để các dụng cụ hóa chất có trong phòng thí nghiệm
 1.5.a –Sử dụng thí nghiệm làm xuất hiện vấn đề:
 Thí nghiệm giấy quì tím nhúng vào nước cất vẩn tím, còn nhúng vào dung 
 dịch axit H2SO4 loãng thì màu của giấy quì tím đổi thành đỏ
 Thí nghiệm giấy quì tím nhúng vào Axit HCl loãng thì màu của giấy quì 
 tím đổi thành đỏ
 Vấn đề đặt ra làm sao phân biệt axit H2SO4 và axit HCl ?
 1.5.b-Thí nghiệm giải quyết vấn đề
 1.5.c- Thí nghiệm để chứng minh một vấn đề :
 Cho đinh sắt vào ống nghiệm 1 chứa dung dịch H 2SO4 loãng, ống nghiệm 2 
 chứa dd H2SO4 (đặc nguội ), điều này chứng minh H 2SO4 (đặc nguội ) thụ động 
 hóa sắt .
 1.5.d- Thí nghiệm thực hành:
SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 9 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 - Có tầm có tâm nhất định thành công, có tâm thì mới làm hết trách nhiệm, 
 bởi vì đối với học sinh yếu chúng ta phải có trách nhiệm nhiều hơn, nặng nề hơn.
 C/ ĐỂ THÀNH CÔNG TÔI CẦN SỤ HỖ TRỢ CỦA:
 a/ Ban Giám Hiệu
 b/ Giáo Viên Chủ Nhiệm 
 c/ Giám thị
 d/ Cha Mẹ Học sinh và sự nổ lực học tập của các em học sinh và đặc biệt 
 là các em học sinh yếu ,kém
 D/ YẾU TỐ THỜI GIAN TÍNH KIÊN TRÌ
 - Các biện pháp nói trên đỏi hỏi phải có thời gian thực hiện , tính kiên trì 
 của người giáo viên để chăm chút, uốn nắn cho học sinh.
 - Thành công thắng lợi trong kết quả học tập ở học kỳ 2 năm học 2011- 
 2012 là do sự tổng hòa các nổ lực:Trong đó có nổ lực rất lớn của bản thân tôi, 
 đồng nghiệp của tôi, nổ lực của học sinh, kết hợp sự hổ trợ từ nhóm bộ môn, Ban 
 Giám Hiệu và Cha mẹ học sinh.
 - Các việc đã làm sẽ làm của cá nhân tôi viết ra đây cũng không tránh khỏi 
 thiếu sót rất mong quý lãnh đạo và quý đồng nghiệp đóng góp cho tôi vào địa
 chỉ : tri.huynhcao@yahoo.com.vn” .Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả và sau
 cùng xin chúc cho tất cả các anh chị em đồng nghiệp sư phạm có một sức khỏe tốt 
 để tiếp tục sự nghiêp giáo dục theo như lời Bác dạy “Vì lợi ích mười năm trồng 
 cây vì lợi ích trăm năm trồng người “.
 Ngày 19 tháng 1 năm 2012 
 Người viết sáng kiến
 HUỲNH CAO TRÍ
SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 11 Trường THCS Thị Trấn 2 GV: Huỳnh Cao Trí
 MỤC LỤC:
 Trang Nội dung
 -Bảng chấm điểm
 -Nhận xét của hội đồng thi đua
 1 -Phần I LỜI NÓI ĐẦU
 3 -Phần II- THỰC TRẠNG
 4 -Phần III GIẢI PHÁP
 10 -Phần IV KẾT QUẢ :
 -Bài học kinh nghiệm
 13 -Tài liệu tham khảo
 14 -Mục lục :
SKKN:Đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn hóa học nhằm kích thích
tính tích cực học tập nâng cao chất lượng học tập bộ môn hóa học 13