SKKN Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh qua văn bản "Tức nước vỡ bờ" - Ngô Tất Tố Ngữ văn 8, Tập 1

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ VINH 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
ĐỀ TÀI: 
 DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH 
 QUA VĂN BẢN “ TỨC NƯỚC VỠ BỜ” - NGÔ TẤT TỐ 
 NGỮ VĂN 8, TẬP 1 
 Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Minh Nguyệt 
 Đơn vị công tác: Trường THCS Bến Thủy 
 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. 
 1.1. Dạy học phát triển năng lực (NL), phẩm chất học sinh (HS) là một xu 
hướng hiện nay trên thế giới. Triển khai thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW “Về 
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, 
hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội 
nhập quốc tế”, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chương trình giáo dục phổ 
thông mới (gọi tắt là Chương trình 2018), Chương trình 2018 được xây dựng theo 
định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Mục tiêu của Chương trình, 
giúp học sinh làm chủ kiến thức phổ thông, biết vận dụng hiệu quả kiến thức, kĩ 
năng đã học vào đời sống và tự học suốt đời, có định hướng lựa chọn nghề nghiệp 
phù hợp, biết xây dựng và phát triển hài hoà các mối quan hệ xã hội, có cá tính, 
nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú, nhờ đó có được cuộc sống có ý nghĩa 
và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước và nhân loại. 
 1.2. Để đáp ứng được mục tiêu của Chương trình GDPT 2018 nói chung, 
mục tiêu Chương trình GDPT môn Ngữ văn 2018 nói riêng, cần sự đổi mới đồng 
bộ về phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng 
phát triển năng lực, phẩm chất người học. Trong đó, môn Ngữ Văn được coi là 
môn học công cụ có vai trò quan trọng đối với việc định hướng phát triển năng lực 
học sinh. Bởi dạy văn là khám phá cái hay, cái đẹp từ những tác phẩm văn chương 
nhằm khơi dậy, hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh, bồi dưỡng cho các 
em tri thức hiểu biết và làm phong phú đời sống tâm hồn, hướng các em tới Chân -
Thiện - Mỹ - những giá trị đích thực của cuộc sống. 
 Trong những năm qua, bản thân đã có nhiều cố gắng trong việc đổi mới 
phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá và đã đạt được những thành công nhất 
định, nhưng từ thực tiễn giảng dạy của bản thân và đồng nghiệp, Chúng tôi nhận 
thấy rằng, sự sáng tạo trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng 
phát triển năng lực học sinh vẫn là một thử thách đối với giáo viên Ngữ văn ở 
trường phổ thông. 
 1.3.Trong chương trình Ngữ văn THCS, ở phân môn Văn học, học sinh được 
học nhiều văn bản với dung lượng khá lớn, lượng kiến thức tương đối nhiều, do đó 
đòi hỏi thầy cô phải sử dụng những phương pháp, kỹ thuật tích cực vào dạy học, 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU. 
3.1. Đối tượngnghiên cứu. 
 Trong phạm vi đề tài này tôi chọn học sinh bậc THCS, cụ thể là học sinh khối 
lớp 8. 
3.2. Phạm vi nghiên cứu. 
 Phương pháp dạy học ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực học sinh 
qua học văn bản “Tức nước vỡ bờ” (Ngô Tất Tố), Ngữ Văn 8, tập 1. 
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 
 Để thực hiện sáng kiến, tôi tiến hành thực hiện theo 3 bước cơ bản sau: 
 Bước 1. Chuẩn bị 
 Bao gồm: Xác định tên đề tài sáng kiến; Nghiên cứu nội dung lí luận, cơ sở 
thực tiễn, thực trạng của vấn đề nghiên cứu; Xác định các nội dung về đối tượng, 
phạm vi, phương pháp, mục đích thực hiện sáng kiến. Lập kế hoạch triển khai sáng 
kiến. 
 Bước 2. Triển khai 
 Đây là giai đoạn bản thân tôi xây dựng hệ thống các giải pháp và thực hiện 
vận dụng các giải pháp khi dạy học văn bản “Tức nước vỡ bờ”; Đánh giá rút kinh 
nghiệm quá trình vận dụng giải pháp để hoàn thiện đề tài sáng kiến. 
 Bước 3. Báo cáo kết quả nghiên cứu 
 Từ kết quả đã thực hiện, bản thân hoàn thiện đề tài, phát biểu báo cáo sáng 
kiến kinh nghiệm vận dụng các giải pháp nâng cao chất lượng dạy học văn bản 
“Tức nước vỡ bờ” của nhà văn Ngô Tất Tố, Ngữ văn 8, Tập 1. 
 PHẦN II: NỘI DUNG 
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. 
1.1. Dạy học Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực. 
 1.1.1. Khái niệm năng lực. 
 1.1.2. Cá c năng lưc̣ chuyên biệt trong môn Ngữ văn. 
 1.1.2.1. Năng lưc̣ giải quyế t vấ n đề . 
 1.1.2.2. Năng lưc̣ sá ng taọ . 
 1.1.2.3. Năng lưc̣ hơp̣ tá c. 
 1.1.2.4..Năng lưc̣ giao tiế p. 
 1.2.2.5. Năng lưc̣ cảm thu ̣ thẩm mi.̃ 
1.2. Yêu cầu dạy học các tác phẩm văn học Việt Nam theo định hướng phát 
triển năng lực.