Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS

 Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 1
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Từ bao thế kỉ nay, do đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau của xã hội loài 
người như truyền đạo, giao dịch, thương mại và do tốc độ phát triển nhanh 
chóng của nền khoa học, kỹ thuật, ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng ở 
nhà trường phổ thông đang được quan tâm đúng mức và phát triển sâu rộng 
trong cả nước. Học tiếng Anh là một nhu cầu cấp thiết giúp học sinh tiếp cận có 
hiệu quả hơn với nguồn tri thức phong phú trên thế giới.
 Hoà cùng với sự phát triển sâu rộng trong cả nước. Sở Phòng Gíao dục 
Đào tạo Đông Triều cũng đang tích cực giúp đội ngũ giáoviên trong Tỉnh có cơ 
hội được tham dự những chuyên đề, các buổi hội thảo có sự hướng dẫn của các 
chuyên gia về phương pháp giảng dạy thực tế. Đây là dịp để giáo viên trong tỉnh 
có cơ hội nâng cao nghiệp vụ chuyên môn của mình.
 => Ngoài những thuận lợi trên việc dạy và học tiếng Anh trong trường 
THCS còn gặp một số khó khăn như: băng,đài còn kém chất lượng - Học sinh 
không có điều kiện giao tiếp với người nước ngoài, khả năng nghe, nói chưa tốt.
 => Từ những thuận lợi và khó khăn trên là một giáo viên đang giảng dạy 
trực tiếp ở trường THCS tôi luôn cố gắng tìm tòi tham khảo, trau dồi để có 
những kinh nghiệm và phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng để 
nâng cao chất lượng bộ môn. Trước đây theo phương pháp cũ học ngoại ngữ chủ 
yếu là truyền đạt ngữ pháp, cấu trúc câu. Vì vậy học sinh nắm chắc ngữ pháp 
nhưng khả năng nghe, nói chưa tốt.
 Học ngoại ngữ hiện nay là qua biểu đạt mục đích giao tiếp. Học, nghe, 
nói, học sinh phải nắm chăc ngôn ngữ, vốn từ và cách phát âm để vận dụng trôi 
chảy và truyền đạt thông tin có kết quả, kỹ năng nghe, nói trở thành quan trọng 
vì có nghe tốt, học sinh mới có thể hiểu và giao tiếp tốt.Vậy làm thế nào để vận 
dụng tốt phương pháp mới vào giảng dạy. Làm thế nào để giúp học sinh học tốt 
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 3
ngữ pháp. Nếu không làm được điều này thì kể cả có trang thiết bị, kỹ thuật tốt 
đến mấy thì cũng không hoàn thành được việc dạy kỹ năng nghe
 II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN
 Nghe là một chức năng quan trọng và năng động của ngôn ngữ nói bởi vì 
nó liên quan đến nhiều kiến thức của người nghe về ngữ âm, từ vựng và trong 
cách sử dụng của ngôn ngữ, văn hoá của người trong chính ngôn ngữ đó.
 Học ngoại ngữ khả năng nghe, nói tốt nhất là sáng tạo. Để học sinh có thể 
sáng tạo bằng ngôn ngữ của mình trước hết giáo viên phải giúp học sinh tiến 
hành theo từng bước một. Dạy nghe phải dạy ngay từ tiết đầu tiên, khi làm quen 
với học sinh. ở giai đoạn này học sinh được truỳên đạt cung cấp các cấu trúc 
luyện tập ở mức độ đơn giản. Dạy nói phải đi kèm với nghe, bởi hoạt động nghe, 
nói diễn ra đồng thời, qua biểu đạt mục đích giao tiếp học sinh nắm bắt và vận 
dụng ngôn ngữ tốt. Để học sinh nhanh chóng nghe và vận dụng ngôn ngữ tốt 
giáo viên nên dạy trước các ngữ liệu mới, ngữ cảnh để học sinh biết được tình 
huống mà mình học.
 Trong một giờ nghe, học sinh không cần phải nghe được từng câu trong 
bài. Mà chỉ cần nghe, đoán thông tin. 
 Cách tốt nhất để phát triển kỹ năng nghe là âm nhạc, âm nhạc luôn giúp 
người ta cảm thấy hào hứng hơn với công việc và học tập, hãy cho học sinh 
nghe một bài hát tiếng Anh trong giờ luyện tập nghe vì trong các bài hát nhiều 
những từ và cụm từ phổ biến trong đời sống. Nghe và chép lời bài hát cũng là 
cách nghe và các cách diễn đạt một cách tự nhiên và hiệu quả.
II.2. CHƯƠNG 2 : NỘI DUNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
 Học nghe thì phải biết từ vựng nên tôi đã thực hiện tốt việc dạy từ vựng
 II.2.1. Dạy từ vựng
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 5
 - Rub out and remember
 - what and where
 - Jumbled words
 - Categories
 Animal Things
 Dog ruler
 Cat pencil
 Pig
II.2.2. Rèn luyện kỹ năng nghe
 Trong việc học tiếng Tiếng Anh như một ngoại ngữ người học không thể 
 phát triển kĩ năng nói nếu không phát triển kĩ năng nghe để có một bài hội 
 thoại thành công học sinhphải hiểu được cái gì được nói với mình. Sau đó 
 khả năng để hiểu người bản ngữ trong các đoạn hội thoại trực tiếp qua băng 
 đài có thể rất quan trọng đối với học sinh. Để học sâu hơn ngôn ngữ và giao 
 tiếp (bên cạnh đó, nghe ngôn ngữ nói là một cách thức quan trọng để được 
 ngôn ngữ của cấu trúc và từ vựng. Trong tình huống ở Việt Nam nơi mà 
 người học không có cơ hôị để nghe, nói tiếng Anh xung quanh họ hàng ngày 
 và không thể đạt được một cách rõ ràng, người giáo viên cần phải tạo cho họ 
 nhiều cơ hội để có thể nghe tiếng anh trong băng, để biết tầm quan trọng, kỹ 
 năng nghe không những được nói là sự kết thúc mà còn là phương tiện dạy, 
 học ngôn ngữ nói chung và tiếng anh nói riêng.
 ❖ Các loại bài nghe
 - Nghe được chia làm hai loại:
 Nghe ở trực tiếp cuộc sống
 Nghe trong phòng học
 Trong phần này chúng ta chỉ đề cập đến nghe trong phòng học. Nghe 
trong phòng học chia làm 2 phần
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 7
 a 2 3
 b 4
 c 1 1
 d 2
 e 5
 Ở phần trên là dạng nghe bắt buộc, học sinh phải tập trung cẩn thận để 
hiểu chi tiết và đầy đủ
 - Như chúng ta đã biết nếu yêu cầu học sinh thực hành những thủ thuật 
quen thuộc đối với những học sinh bình thường thì thói quen đó rất tốt, nhưng 
đối với học sinh khá giỏi thì sẽ bị nhàm chán, chúng ta cần phải cung cấp cho 
học sinh những bài nghe mở rộng, giúp học sinh hào hứng hơn khi học.
 Ví dụ: Nếu học sinh học bài về rau, củ, quả tiếng Anh lớp 7. ở bài này học 
sinh được rèn luyện từ mới và ngữ pháp. Giáo viên có thể cho học sinh nghe 
thêm mộtbài mở rộng. Học sinh sẽ nhớ lại các từ vừa học
 - Giáo viên không cho học sinh bất cứ câu nào mà chỉ “set the scene” và 
yêu cầu học sinh đoán những thứ mà sẽ xuất hiện trong bài khoá. Học sinh viết 
những dự đoán giáo viên đọc hoặc cho học sinh nghe bài khoá ->Học sinh “tick” 
vào những dự đoán đúng. Giáo viên có thể đưa ra một số bức tranh: cà rốt, khoai 
tây, cà chua, đậu đỗ, bắp cải, hành, tỏi...
 Listening Guide Listening Text
Production clue: Sue is shopping at the “Hello.I’ve got a big shopping list 
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 9
boy.What sort of things does he do? I help my mother quite a lot in the 
1. He helps his mother in the house house. I usually make my bes and I 
 sometimes tidy my room usually on 
2. He does a lot of clothes
 Saturday morning. I sometimes do the 
3. He often buys clothes washing up
4. He reads many comics I always buy a few sweets and ice - 
5. He always buys sweet’s ice - cream cream.I never spend it on clothes or 
6. He saves some money. records or cassettes but I often lay 
 comics.I sometimes save little because 
7. He sometimes washes the dishes
 I want to buy a canoe.
8. He tries to catch fish in the river
9. He watches TV.
 Answers
 1.T 2. F 3. F 4.T 5.T 6.T 7.T 8.F 9.F
 ở bài này học sinh không những nghe được những động từ trong bài học mà 
 còn ôn được các trạng từ chỉ tần suất và một số từ mới giáo viên đưa thêm.
 ❖ Phương pháp nghe và nhắc lại (Listen and repeat)
 Thường được sử dụng để luyện tập ở lớp 6, 7.Để học sinh có thể nói được 
trước tiên học sinh phải bắt chước được, nghe được
 T: Can you help me?
 SS: Can you help me?
 ❖ Phương pháp nghe và vẽ (Listen and draw)
 Giáo viên đọc cho học sinh nghe một đoạn văn ->HS nghe và vẽ theo lời 
 đọc của giáo viên.
 ❖ Phương pháp lựa chọn (Selecting)
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 11
 Khi áp dụng phương pháp mới vào giảng dạy tôi thấy hiệu quả được tăng nên 
 rõ rệt, học sinh tạo được không khí thoải mái không còn nỗi lo về kiến thức, 
 học sinh còn có khả năng sáng tạo, hiểu biết thêm từ những bài nghe mở 
 rộng, học sinh được nghe những gì mình chưa biết, từ vựng được tăng dần, 
 các kĩ năng có phần lưu loát hơn và những học sinh yếu không còn cảm giác 
 sợ khi nghe nữa và tiết học đã thảo mái hơn, không còn cảm thấy bắt buộc 
 như trước nữa.
 III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
 Ngôn ngữ thường bắt đầu từ lời nói, lời nói chuyên trở muôn vàn ý nghĩa, 
 mục đích sử dụng nhưng nếu không nghe người khác nói được thì cũng chưa 
 đạt được yêu cầu của người học chính vì thế môn Tiếng anh trong trường 
 THCS đã yêu cầu học sinh phải phát triển cả bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết 
 và kĩ năng nghe đã trở nên quan trọng trong bốn kĩ năng trên,
 Sau một vài năm ra trường, với kinh nghiệm thực tế còn ít, tôi đã cố gắng tìm 
 tòi, học hỏi tự nghiên cứu tài liệu, cùng đồng nghiệp dự giờ, rút kinh nghiệm 
 cùng nhau trao đổi những bài giảgn khó, tham gia các lớp bồi dững nghiệp vụ 
 chuyên môn do Sở, Phòng giáo dục đào tạo tổ chức tôi nhận thấy rèn luyện 
 kỹ năng nghe là quá trình quan trọng. Trong từng tiết học, giáo viên phải rèn 
 luyện thường xuyên cho học sinh để học sinh chủ động, tích cực, sáng tạo 
 trong việc nắm bắt kiến thức. áp dụng phương pháp giảng dạy hiện nay vào 
 thực tế tỉ lệ học sinh khá giỏi đã tăng, tỉ lệ học sinh yếu không còn nữa. Học 
 sinh sẽ hứng thú và say mê học tập. 
 Ngôn ngữ là một vấn đề khá trừu tượng và hơn thế nữa khả năng còn hạn 
 chế nên bài viết của tôi không thể tránh được thiếu sót. Kính mong các đồng 
 chí trong tổ chức, các đồng chí trong Ban giám hiệu và đồng chí phụ trách 
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II Phát triển kĩ năng nghe với học sinh THCS 13
 PHỤ LỤC
 I. PHẦN MỞ ĐẦU.........................................................................................................1
 I.1 Lý do chọn đề 
tài.................................................................................1
 I.2 Mục đích nghiên cứu 
..........................................................................2
 I.3 Thời gian địa điểm..............................................................................2
 I.4 Đóng góp mới về mặt lí luận, về mặt thực tiễn...................................2
 II. PHẦN NỘI DUNG....................................................................................................3
 II.1 Chương 1: Tổng quan........................................................................3
 II.2 Chương 2: Nội dung vấn đề nghiên cứu............................................4
 II.3 Chương 3: Phương pháp nghiên cứu, kết quả nghiên 
cứu................10
 III. PHẦN KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ........................................................................11
 IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................12
 Nguyễn Thị Kim Hoài – Trường THCS Mạo Khê II