Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở học sinh Khối 8

 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. LÍ DO CHỌN SÁNG KIẾN.
 Trong công cuộc xây dựng đất nước theo định hướng “xã hội chủ nghĩa”, đồng 
thời đất nước ta muốn hòa nhập với toàn thế giới để cùng nhau phát triển thì yếu tố 
con người đóng vai trò then chốt, quyết định sự phồn thịnh của mình. Mục đích 
cuối cùng để hướng tới đất nước mà nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, tự 
do. Muốn vậy thì mỗi người con Việt Nam đều phải làm chủ bản thân, tự học tập, 
tự rèn luyện, tự phấn đấu và tự phát triển tốt nhất về khả năng của chính bản thân 
mình về mọi mặt phù hợp với điều kiện xã hội phát triển trong từng thời kì cũng 
như phục vụ lợi ích của bản thân trong hiện tại và tương lai.
 Đất nước càng phát triển thì phẩm chất đạo đức và năng lực thực sự của mỗi 
người càng được coi trọng. Tuy nhiên; mặt trái của sự phát triển chung của thời đại 
thì bộ phận không nhỏ lại có chiều hướng về đạo đức, phẩm chất và năng lực theo 
hướng tiêu cực. Nhiều người mong muốn có cuộc sống nhàn hạ, lười lao động, 
không chịu làm ăn lương thiện mà tìm mọi cách dụ dỗ, lôi kéo các em học sinh tuổi 
vị thành niên dễ nhiễm thói hư tật xấu; nhân cách – đạo đức sống ở một số HS phát 
triển không lành mạnh, làm ảnh hưởng không nhỏ đến chính cuộc đời của bản thân, 
gia đình và xã hội.
 Để đào tạo ra những thế hệ tương lai phát triển toàn diện về mọi mặt thì ngành 
giáo dục đóng vai trò rất quan trọng đến sự hình thành nhân cách, đạo đức của mỗi 
người. Đó là cái nôi nuôi dưỡng và hình thành nên nhân cách, đạo đức và năng lực 
của từng đứa trẻ.Tuy nhiên, ngoài môi trường giáo dục của nhà trường thì môi 
trường giáo dục từ gia đình và xã hội cũng ảnh hưởng đến nhân cách, đạo đức, 
năng lực của trẻ.
 Giai đoạn học sinh THCS, nhất là lứa tuổi học sinh khối lớp 8 là giai đoạn mà 
tính cách và phẩm chất đạo đức cũng như năng lực của các em được thể hiện rõ 
GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 1 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
 - Cải thiện ý thức trách nhiệm của từng em học sinh về việc thực hiện mọi nội 
quy, mọi hoạt động trong phạm vi nhà trường, lớp học; đồng thời nêu cao tinh thần 
tự giác, có lòng trung thực, nhân ái, giàu lòng vị tha trong cộng đồng.
 - Tạo môi trường giáo dục trong sáng, lành mạnh, thân thiện; là nơi đáng tin cậy 
mà phụ huynh, học sinh được giáo dục tốt nhất.
 - Phụ huynh cần quan tâm sát sao đến HS, phối keetshowpj với nhà trường 
thông qua GVCN.
 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
 Tập thể lớp 8A2 – trường THCS Phạm Hồng Thái - huyện Cư Jut – tỉnh 
ĐăkNông năm học 2018 - 2019
 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 - Sử dụng phương pháp điều tra bằng phiếu trắc nghiệm về kết quả trước và 
sau khi sử dụng một số phương pháp đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp 
ở học sinh khối 8 qua hình thức trắc nghiệm.
 -Sử dụng phương pháp gắn kết giữa gia đình – nhà trường – xã hội nhằm tìm 
hiểu: tâm - sinh - lí HS lớp 8A2 bằng biện pháp trao đổi trực tiếp giữa GVCN với 
đối tượng HS lớp 8A2 ( năm học 2018 – 2019) và giữa GVCN với phụ huynh HS.
 - Đọc các tài liệu về tâm lí lứa tuổi THCS, các modul bồi dưỡng thường 
xuyên liên quan đến kĩ năng về công tác chủ nhiệm lớp
 - Tìm hiểu tính cách, cá tính riêng từng HS qua GVBM, đồng nghiệp, phụ 
huynh, tập thể HS lớp 8A2
 1.5. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
 -Giới hạn nghiên cứu: Tập thể HS lớp 8A2 – trường THCS Phạm Hồng 
Thái – Cư Jut – Đăk Nông năm học 2018 – 2019
 - Phạm vi nghiên cứu: 
 Từ đầu năm học 2018 – 2019 đến cuối năm học 2018 – 2019
GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 3 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
đình với nhà trường, giữa GV với HS, giữa HS với HS, giữa HS với các yếu tố môi 
trường xã hội xung quanh em. 
 - Đối với các em HS: 
 GVCN không những là người thầy, người cha ( mẹ), người anh (chị) mà còn là 
người bạn thân thiết, tin cậy để các em có thể gửi gắm tâm tư, tình cảm, ý kiến 
niềm tin và cả những thắc mắc cần lời giải đáp của mình. Muốn các em coi mình là 
điểm tựa đáng tin nhất thì mỗi GVCN lớp luôn luôn cần dành nhiều thời gian tâm 
sự với các em, lắng nghe tâm tư nguyện vọng và cần sẻ chia mọi khó khăn trong 
cuộc sống, luôn góp nhặt những hành động, cử chỉ tốt về mọi mặt và động viên kịp 
thời; tạo động lực để các em luôn cố gắng vươn lên trong học tập cũng như trong 
rèn luyện.
 Bên cạnh đó, mỗi GVCN cần tìm hiểu tính cách, cá tính riêng, khả năng nhận 
thức, năng khiếu đặc biệt cũng như hoàn cảnh của mỗi em để có các biện pháp giáo 
dục tốt nhất để đạt được mục tiêu giáo dục ban đầu đã đặt ra.
 Lên kế hoạch thăm hỏi gia đình các em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó 
khăn, các em học sinh chưa ngoan, hay cúp tiết nghỉ học, nghiện gameđể tìm 
hiểu về hoàn cảnh gia đình phụ huynh; thông báo cho phụ huynh nắm được một số 
 HS của lớp chủ nhiệm là đối tượng cốt lõi của mỗi thầy (cô) quan tâm. Muốn 
giáo dục thành công, hiệu quả; trước tiên GVCN cần đề ra nội quy,quy chế, kế 
hoạch cụ thể của lớp mình. Nề nếp tốt, ý thức kỉ luật của tập thể cao thì các tiết học 
của các môn học mới đạt hiệu quả cao. Nề nếp HS rất quan trọng, nó đóng vai trò 
quyết định đến chất lượng giáo dục trong nhà trường nên vai trò của GVCN càng 
đẩy mạnh. Lớp nào có nề nếp tự quản tốt, HS có ý thức thực hiện nghiêm túc nội 
quy, quy chế lớp học; chứng tỏ GVCN lớp đã áp dụng tích cực sáng tạo và linh 
hoạt các biện pháp chủ nhiệm phù hợp với đối tượng HS của mình.
GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 5 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
 - Bên cạnh đó vẫn có rất ít HS chưa ngoan, không thay đổi, không tiếp thu điều 
 hay, lẽ phải nên cuộc sống còn sa ngã, nghiện game, tệ nạn đeo bám, tương lai mịt 
 mờ. 
 Trong công tác chủ nhiệm bản thân tôi thấy không phải lúc nào cũng thấy mình 
 đúng hết; thỉnh thoảng đâu đó vẫn còn vài HS tôi vẫn chưa thực sự có đủ điều kiện 
 theo các em mãi để uốn nắn, nhiều em vẫn còn vi phạm nhiều về nề nếp, học tập và 
 một số vấn đề khác. Vì thế không tránh khỏi có một vài HS chưa hiểu cô, chưa gần 
 gũi, vẫn còn có HS bỏ học, cúp tiết, lười học còn nhiều. Điều đó luôn làm chúng 
 tôi, những nhà giáo trăn trở trong sự nghiệp “trồng người vĩ đại và cao cả này”.
 - Nhiều phụ huynh phó mặc hoàn toàn và giao toàn bộ trách nhiệm cho nhà 
 trường. Khi con hư, không hợp tác cùng với nhà trường để giáo dục con mình mà 
 quay lại trách móc, đổ lỗi, kiện cáo tới GVBM, GVCN lớp.
 2.2.1.Thuận lợi:
- Hiện nay tôi đang công tác tại trường THCS Phạm Hồng Thái - Cư Jut – ĐăkNông 
 và đang làm công tác chủ nhiệm lớp 8A2. Những em học sinh ở đây đa số là người 
 dân tộc tiểu số nhưng là dân nhập cư từ các tỉnh miền núi phía bắc là chủ yếu, nên 
 hầu hết các em cũng được phần nào tiếp thu nhiều nền văn hóa đa dạng; có nhiều 
 tiến bộ trong suy nghĩ cũng như ý thức cao trong học tập.
- Đa số các em học sinh lớp 8a2 đều được gia đình quan tâm về mọi mặt, được tạo 
 điều kiện cơ sở vật chất cũng như tinh thần tốt nhất cho việc học tập của con, em 
 mình.
- Đa số các em ngoan, lễ phép với thầy cô, người lớn và với bạn bè. Biết sống có 
 trách nhiệm, yêu thương, đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập cũng như trong cuộc 
 sống.
- Nhiều học sinh có ý chí vươn lên trong học tập cũng như trong rèn luyện đạo đức, 
 có hoài bão – khát vọng lớn để mong muốn hội nhập và phát triển với xu thế chung 
 cùng đất nước.
 GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 7 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
 - Sự thật là vậy nhưng khi chúng tôi đã nhận nhiệm vụ thì đành chấp nhận 
 mọi yếu tố liên quan; chỉ mong sao có thể tạo ra không khí giáo dục tốt nhất, hiệu 
 quả nhất, thoải mái nhất để các em thỏa sức thể hiện tài năng, trí tuệ cũng như các 
 kĩ năng sống, ý thức kỉ luật cũng như tinh thần trách nhiệm của cá nhân với bản 
 thân, gia đình và xã hội. HS ngoan hơn, tiến bộ hơn, trưởng thành hơn lên từng 
 ngày, từng giờ là lòng chúng tôi thấy vui hơn rồi.
 Về phía gia đình HS:
- Trong những năm gần đây, cuộc sống của đa số người dân ở xã Ea - Po nơi tôi 
 công tác gặp rất nhiều khó khăn. Người dân sống chủ yếu làm nghề trồng trọt và 
 chăn nuôi, tình trạng rớt giá thảm hại, mất mùa, dịch bệnh mãi đeo bám. Càng làm 
 lại càng nghèo hơn, kinh tế sa sút nên phần nào ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như 
 học tập của các con mình.
- Rất nhiều gia đình bỏ dở công việc ở nhà, đi làm công ty; hoặc làm ăn nơi xa nhà. 
 Học sinh thường ở nhà một mình tự lo ăn, học hoặc ở nhà cùng người thân (ông, 
 bà, cô, dì, chú, bác). Vì vậy bố, mẹ ít có điều kiện quan tâm tới việc rèn luyện 
 đạo đức cũng như học tập của con mình.
- Nhiều phụ huynh còn phó thác hoàn toàn cho nhà trường trong việc giáo dục đạo 
 đức, nhân cách của con, em mình.
- Nhiều gia đình khiếm khuyết cha hoặc mẹ, hoặc cả cha lẫn mẹ do là con mồ côi 
 hoặc gia đình không hòa thuận, không hạnh phúc. Tuy nhiên nhiều em sống trong 
 gia đình vẫn có đầy đủ cả cha lẫn mẹ nhưng người cha thường hay nhậu thâu đêm 
 suốt sáng, không lo làm ăn lương thiện, không lo kinh tế gia đình. Môi trường giáo 
 dục gia đình không tốt cũng phần nào ảnh hưởng đến tâm lí, tính cách, cuộc sống 
 của trẻ.
- Đa số là người đồng bào, sống thuộc vùng khó khăn nên không coi trọng việc học, 
 ít có điều kiện nên sách vở còn thiếu.
 GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 9 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
- Nhiều em ham chơi, ý thức chưa tốt, chưa đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập 
cũng như trong cuộc sống; đến trường học nhưng chưa chú tâm, học một cách qua 
loa, đối phó.
- Một số em dễ bị các đối tượng xấu ru rê, lôi kéo, dễ gây xích mích cà khịa nhau, 
mất đoàn kết. 
- Lớp 8A2 là lớp cá biệt nhất khối 8, nhất trường, có rất nhiều thành phần HS 
cá biệt hội ngộ về đây, các em rất hiếu động ( tăng động). Trong những buổi học 
đầu tiên, những tuần học đầu tiên nhiều em biểu hiện ý thức thực hiện nội quy chưa 
tốt, xảy ra tình trạng đánh nhau, cúp tiết, nghỉ học, nói chuyện tự do trong các giờ 
học, lười học bài, lười làm bài, không chú ý nên lớp luôn được các thầy cô, nhà 
trường nhắc nhở, kiểm tra. Trong quá trình chủ nhiệm, tôi luôn theo sát, cùng đồng 
hành với các em trong các hoạt động. Các em chưa ngoan, ý thức nề nếp chưa cao, 
GV bước chân vào lớp đều phải ổn định, nhắc nhở mới dạy được. 
- Để thay đổi tư duy học tập và rèn luyện tính tự giác, tính kỉ luật, niềm đam mê, 
yêu thích học tập; bản thân tôi đã sử dụng rất nhiều các biện pháp giáo dục tích cực 
áp dụng phù hợp với từng đối tượng HS khác nhau. Sau mỗi tuần, tôi đã tổng hợp 
đánh giá sự nghiêm túc thực hiện nội quy và kết quả rèn luyện cũng như học tập 
bước đầu có sự tiến bộ rõ rệt. Sau mỗi tuần tôi lại tự điều chỉnh phương pháp giáo 
dục của mình giúp HS ngoan hơn, đi học đầy đủ, đúng giờ; ý thức thực hiện nề nếp 
– nội quy trường, lớp tích cực hơn, lao động chăm, đúng giờ. Công tác chuẩn bị bài 
và làm bài tốt. Các em tự tin, vui vẻ, hòa đồng, thân thiện hơn. Biết quan tâm, biết 
chia sẻ, biết nhận ra thiếu sót và tự điều chỉnh tốt dần lên.
 Qua quá trình làm công tác chủ nhiệm ở lớp 8A2 - lớp cá biệt nhất khối 
8, nhất trường; tôi đã tự rút ra cho mình một số kinh nghiệm làm công tác 
chủ nhiệm nhằm giáo dục tốt hơn toàn diện về mội mặt: đạo đức, năng lực nhận 
thức, lòng nhân ái, tình thương yêu, cách đối nhân xử thế giữa con người với nhau 
GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 11 Sáng kiến: “ Đổi mới tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp ở HS khối 8"
- Mặc dù thuộc xã khó khăn nhưng cơ sở vật chất của trường, lớp khá khang trang, 
sạch đẹp, phục vụ tương đối tốt cho quá trình dạy học. Trường luôn được các cấp 
lãnh đạo quan tâm.
 b/ Đối với HS
 - HS cảm nhận được khi học tập và rèn luyện dưới mái trường là niềm hạnh 
phúc. Đây là giai đoạn đẹp nhất, hạnh phúc nhất, đáng nhớ nhất trong thời thơ ấu. 
Dưới mái trường này luôn có thầy (cô), bạn bè, tri thức, tình thương giữa con người 
với nhau. Con đường học vấn tốt sẽ tạo ra nhiều cánh cửa để các em dễ thành công 
hơn trong cuộc sống và đào tạo con người có lí tưởng, có ý chí, có nhân cách tốt, là 
người lương thiện.
 - Khi ngồi trên ghế nhà trường, các em sống tích cực hơn, kỉ luật hơn, có 
trách nhiệm hơn với bản thân - gia đình – xã hội. Ở đây, ngoài các tiết học giúp HS 
tìm hiểu đa dạng kiến thức xã hội, các em được lồng ghép kĩ năng sống, giáo dục 
đạo đức – giới tính và được tham gia các hoạt động khác nhằm giúp các em phát 
triển toàn diện về mọi mặt. Mục tiêu cuối cùng làm sao để các em luôn yên tâm và 
mong được đến trường mỗi ngày để học tập, rèn luyện và giao lưu với bạn bè cùng 
trang lứa.
2.3.2. GVCN và ban tự quản lớp đề ra nội quy của lớp
 - Bước vào đầu năm học mới, tôi đã đưa ra nội quy lớp học với các thang 
điểm theo các tiêu chí. Cuối tuần các tổ trưởng tổng hợp, tổng kết, đánh giá và xếp 
loại từng tổ viên của mỗi tổ. Các tổ chấm chéo, đảm bảo tính công bằng, trung 
thực, khách quan; lớp trưởng đánh giá chung. 
 - Đầu tiên, tôi cần xây dựng nề nếp, thói quen tốt cho HS ngay từ đầu năm 
học. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng HS, tạo cho các em niềm tin, động viên 
các em hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
 - Dựa vào kết quả đạt được của mỗi thành viên mà GV có thể khen thưởng, 
nhắc nhở hoặc xử phạt theo từng lỗi. Sẽ có điểm cộng cho HS đảm bảo chuyên cần, 
GV: Lưu Thị Thược – Trường THCS Phạm Hồng Thái Page 13