Đề cương SKKN Khai thác một tính chất để giải quyết các bài toán Hình học 8 liên quan

 A. PHẦN MỞ ĐẦU 
 1. Lý do chọn đề tài: 
 Trong nhà trường THCS môn Toán luôn giữ một vị trí hết sức quan trọng. Do 
tính trừu tượng cao độ của toán học và tính thực tiễn phổ dụng, những tri thức và kỹ 
năng toán học cùng với những phương pháp làm việc trong toán học trở thành công 
cụ để học tập những môn học khác trong nhà trường. Đồng thời ngoài việc cung cấp 
cho học sinh những kiến thức và kỹ năng toán học cần thiết, môn Toán còn có tác 
dụng góp phần phát triển năng lực trí tuệ chung cho học sinh. 
 Tuy nhiên để học tốt môn Toán đòi hỏi học sinh phải có một tư duy lôgic, một 
khả năng khái quát cao cùng với việc nắm chắc kiến thức lý thuyết, phương pháp 
vận dụng kỹ năng giải toán. Đối với học sinh cấp II, khả năng khái quát và phân 
loại lý thuyết cũng như bài tập chưa cao. Vì thế nếu học sinh được tiếp cận với 
những kiến thức, các phương pháp giải bài tập đã được sắp xếp một cách hệ thống, 
theo từng mảng kiến thức sẽ tạo ra hứng thú học tập, kích thích tư duy sáng tạo của 
học sinh, đặc biệt đối với những em học sinh khá, giỏi. Điều này phụ thuộc rất 
nhiều vào trình độ, phương pháp dạy học của đội ngũ giáo viên. 
 Tôi cũng nhận thấy, trong việc học toán có những điều thật đơn giản, thật 
quen thuộc nhưng nếu chúng ta tiếp tục suy nghĩ thì chắc chắn chúng sẽ đem đến 
cho chúng ta nhiều điều thú vị và không hề đơn giản. 
 Hình học 8 có thể xem là “xương sống” của phân môn Hình học cấp trung 
học cơ sở. Học sinh lớp 8 thường gặp khó khăn trước việc phân tích tìm tòi lời giải 
bài toán hình học vì cần sử dụng kiến thức tổng hợp, đôi khi phải sử dụng phương 
pháp tương tự hóa, đặc biệt hóa, tổng quát hóa... và điều mà học sinh lúng túng 
nhất là đứng trước các bài toán phải sử dụng kiến thức tổng hợp. Vấn đề các em 
thường thắc mắc là căn cứ nào để giải quyết vấn đề như thế ? Có gì liên hệ giữa 
các bài toán với nhau? Có tính chất nào có thể sử dụng được một chuỗi bài toán 
không? Từ một bài toán trong sách tham khảo chúng tôi đã rút ra được một tính 
chất để giải quyết một lớp bài toán liên quan rất hiệu quả. 
 Vì những điều này tôi viết lại những kinh nghiệm cóp nhặt của bản thân trong 
quá trình dạy học Hình học 8 với đề tài là: “Khai thác một tính chất để giải 
quyết các bài toán hình học 8 liên quan.” 
 2. Xác định đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 
 Đối tượng nghiên cứu là một bài toán Hình học 8. 
 Phạm vi nghiên cứu: 
 Học sinh khá giỏi các trường: THCS Hưng Dũng, THCS Đặng Thai Mai, 
Thành phố Vinh, Nghệ An. 
 3. Xác định mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 
 Mục tiêu: 
 1 trước hết phải có sự say mê, hứng thú có nhiều khi là trước những kết quả rất bất 
ngờ của nhiều bài toán. 
 Năng lực tư duy và lập luận toán học thể hiện qua việc: Thực hiện được các 
thao tác tư duy như: so sánh, phân tích, tổng hợp, đặc biệt hoá, khái quát hoá, 
tương tự, quy nạp, diễn dịch. Chỉ ra được chứng cứ, lí lẽ và biết lập luận hợp lí 
trước khi kết luận. Giải thích hoặc điều chỉnh được cách thức giải quyết vấn đề về 
phương diện. 
 2. Cơ sở thực tiễn 
 Học sinh lớp 8 thường gặp khó khăn trước việc phân tích tìm tòi lời giải bài 
toán hình học vì cần sử dụng kiến thức tổng hợp, đôi khi phải sử dụng phương 
pháp tương tự hóa, đặc biệt hóa, tổng quát hóa... và điều mà học sinh lúng túng 
nhất là đứng trước các bài toán phải vẽ thêm hình phụ, các bài toán có kiến thức 
tổng hợp, các bài toán được bắt nguồn từ cấc bài toán gốc. 
 GV khó hướng dẫn cách thức giải quyết bài toán đó một cách triệt để khi chưa 
biết được nguồn gốc của bài toán đã cho. 
 II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN 
ĐẾN NỘI DUNG ĐỀ TÀI 
 1. Trình bày các số liệu điều tra hoặc kết quả thăm dò: 
 2. Nhận định đánh giá hiện trạng: 
 Thuận lợi 
 - Học sinh được học trong môi trường có truyền thống học tập tốt, nhiều thế 
hệ anh chị là những tấm gương sáng để noi theo. 
 - Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, có năng lực 
 - Nhà trường, tổ chuyên môn tạo điều kiện để giáo viên trao đổi, học hỏi kinh 
nghiệm giữa các đồng nghiệp. 
 Khó khăn 
 - Trong quá trình giảng dạy tôi thấy đa phần học sinh lớp 8 còn e ngại Hình 
học và không ít học sinh cảm thấy sợ khi học dạng toán này vì các em chưa biết 
bài toán đó cần áp dụng kiến thức nào để giải. Vì vậy để nâng cao năng lực giải 
toán Hình học thì các em phải nắm được các bài toán gốc, các phương pháp gỉải, 
các kiến thức cơ bản được cụ thể hoá trong từng bài, từng chương. 
 III. NÊU HỆ THỐNG CÁC TÁC ĐỘNG, GIẢI PHÁP ĐÃ LÀM 
 - Giới thiệu cho HS bài toán gốc và chuỗi bài toán ứng dụng để các em được 
tiếp cận. 
 Bài toán gốc. 
 Quy lạ về quen. 
 3